In de Royal Club Ginger Ale reclame wordt op ludieke wijze duidelijk gemaakt wat de doe-maar-wat-benadering als resultaat op gaat leveren. Niet duidelijk kiezen is uitvergroot om het punt te maken: dan krijg je ook maar wat.
Bron: YouTube | Royal Club Ginger Ale video
Bouwkwaliteit is een resultaat van bewuste keuzes, kiezen voor duidelijke kwaliteitseisen en de aandacht om met controle vast te stellen dat het bouwwerk hier aan voldoet.
‘Kwaliteit’ is een containerbegrip. Er is geen allesomvattende definitie waarmee voor iedereen duidelijk is wat we hier precies onder verstaan. Er wordt verschillend over gedacht wat zijn weerslag heeft op hoe het in de praktijk uit de verf komt.
Kwaliteit gaat in de kern over verwachtingen. Wat is de kwaliteit waar, gebaseerd op wet- en regelgeving, aan moet worden voldaan? Wat geldt daarnaast voor de kwaliteit die contractueel is afgesproken?
Van verwachtingen naar praktijk is het van belang de gewenste kwaliteit zo duidelijk mogelijk te definiëren.
Voor de bouw is een complicerende factor dat we veelal unieke bouwwerken maken. De eisen vanuit wet- en regelgeving moeten dan ook situatieafhankelijk worden toegepast. Dat vraagt om een stuk ‘vertaling’ met de kans op spraakverwarring.
‘Goed en deugdelijk werk’, de kwaliteitsnorm op ieder werk van toepassing, is wettelijk niet gedefinieerd. Wat moeten we daar dan precies onder verstaan?
Wat ga je op welke wijze contractueel afspreken? Welke stukken gebruik je hiervoor? Is wat de aannemer hieronder ‘verstaat’ hetzelfde als de opdrachtgever/eindgebruiker?
Wat is kwaliteitsborging?
“Het uitvoeren van maatregelen om het voldoen van te leveren kwaliteit te behalen en als resultaat vast te stellen.”
Het gaat in volgorde om (1) het behalen van kwaliteit en (2) het resultaat vaststellen.
Het behalen noodzaakt een inspanning voor en tijdens de bouw, op de momenten die er toe doen. Omdat kwaliteit in iedere bewerking wordt gemaakt, iets wat je veelal niet meer achteraf kunt beoordelen, is het moment van beoordelen van belang. Het resultaat vaststellen is de uitkomst van het proces. Is de controle op de juiste momenten vakkundig verricht en akkoord bevonden dan leidt dit tot een duidelijk oordeel: het bouwwerk voldoet aan de kwaliteitseisen.
Op voorhand moet duidelijk zijn waar het bouwwerk aan moet voldoen, dát is immers de te leveren kwaliteit. De maatregelen binnen kwaliteitsborging richten zich op het inzichtelijk maken, het sturen op knelpunten en risico’s, het beoordelen, waar nodig corrigeren, het vaststellen.
Op systematische wijze worden kwaliteitscontroles verricht. Voor, tijdens en na bewerkingen wordt er gecontroleerd met keuringen, metingen, inspecties en beproevingen. Een deel is standaard en een deel uniek gebaseerd op het ontwerp en materiaaltoepassingen. De tijdigheid van het controlewerk is cruciaal.
Met kwaliteitsborging is aantoonbaar wat door wie op welke wijze is gecontroleerd en dat het resultaat aan de kwaliteitseisen voldoet.
Diverse stakeholders
De rollen van stakeholders zijn bepalend voor uit te voeren taken. Wat doet de aannemer zelf aan kwaliteitsborging? Wat is er contractueel overeengekomen? Gebaseerd op de contract- organisatievorm moeten er keuzes worden gemaakt over de aanpak: wie doet wat wanneer en hoe; taken verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Maakt de aannemer werkplannen? Hoe wordt verificatie en validatie georganiseerd? Zijn er eerste-, tweede- en derdelijns controles, zo ja, hoe is dit geregeld? De afstemming van deeltaken is van belang. Het is uiteraard verstandig de afspraken hierover vast te leggen in een plan. Iedereen weet zo waar hij aan toe is en het biedt mogelijkheden om te sturen.
Verwevenheid met projectmanagement
De klassieke beheersaspecten binnen projectmanagement zijn Geld, Organisatie, Tijd, Informatie en Kwaliteit.
Een omschrijving van het beheersaspect Kwaliteit:
“Het totaal aan kwaliteitskenmerken en kwaliteitswaarborgen nodig om het bouwproject succesvol te laten verlopen en het vertrouwen te bieden dat het als bouwwerk aan de gestelde kwaliteitseisen voldoet.”
Hoe het bouwen als Organisatie is geregeld, hoe Informatie verloopt, de relatie met Geld en Tijd, het heeft allemaal met elkaar te maken. Kwaliteitsborging, het uitvoeren van maatregelen om het voldoen van te leveren kwaliteit te behalen en als resultaat vast te stellen, is de manier om kwaliteit te beheersen.
Positieve inzet van de aannemer
Veel aannemers zijn trots op hun werk en laten het graag controleren. Onafhankelijke controle is de bevestiging dat het prima op orde is. Deze aandacht voor kwaliteit helpt bij het voorkomen van faalkosten, het houdt uitvoerende partijen scherp en verbetert de eigen inzet op het best haalbare. Hoe anders is dat bij aannemers die controle niet nodig vinden. Tussen “Nee, hoeft niet …” en professioneel regelen zit veel.
Kiest u voor bouwkwaliteit?
Van verwachtingen naar het gewenste resultaat is het zaak bewust te kiezen.
Hoe?
Het concreet vastleggen van verwachtingen in een duidelijk contract: nauwkeurige en duidelijke informatie over het gewenste bouwwerk, de kwaliteitseisen; regel met kwaliteitsborging hoe u de garantie heeft dat het resultaat wordt bereikt.
Pieter Plass