dossier private kwaliteitsborging
Ik vraag me af hoe het nu met de eerdere opzet van meldpunten inzake (constructieve) gebreken zit? In mijn vraag zit eigenlijk al het antwoord. Ik weet het niet en als ik het niet weet dan zullen veel mensen met mij dit waarschijnlijk niet weten.
Het gebrek aan actuele feitelijke informatie over gebreken is een gebrek op zich.
De vraag is om een aantal redenen relevant.
- Feitelijke actuele informatie op diverse deelgebieden (brand, constructie, anders), aantallen en aard, is van belang voor handhaving, sturing en beleid. Die informatie is er, voor zover mij bekend, nu niet.
- Het voldoen bij oplevering – als ijkpunt – maakt dat alle informatie over mogelijke gebreken tijdens de bouw serieus moet worden genomen omdat het leeuwendeel van zaken niet meer kan worden waargenomen.
Dat niet aan contract of voorschriften wordt voldaan is de dagelijkse praktijk. Belangrijk is natuurlijk in welke fase hier informatie over beschikbaar is, voor of na oplevering.
De zaken na oplevering zijn het meest vervelend omdat het vaak lastig is om te bepalen of het een feitelijke gebrek betreft (objectief vastgesteld en getoetst). Tot het feitelijk is vastgesteld is het immers een vermoeden.
Tijdens de bouw kunnen diverse gebreken nog worden hersteld. Daar actie op ondernemen is uiteraard een onderdeel van kwaliteitsborging. Zo gebeurt het ook met onafhankelijk toezicht. Onafhankelijk toezicht is echter niet standaard geregeld.
Een voorbeeld waar het misgaat
Bij een woning signaleert de koper zelf tijdens de bouw een aantal afwijkingen van contract en voorschriften. De bouwer wil daar niets van weten, de koper wordt afgepoeierd waardoor er geen actie wordt ondernomen. Diverse afwijkingen van het contract worden alsnog bij oplevering vastgesteld. Dit zijn uiteraard de relatief eenvoudig op te lossen punten. De rest, de ‘complexe’ afwijkingen van contract en voorschriften worden, onder druk van de bouwer (anders wordt niet opgeleverd), geparkeerd. Hiermee wordt behandeling een apart spoor en afwikkeling rekbaar (van slim naar sluw). De vraag is dan of en wat de bouwer er mee gaat doen? Op dat moment ontdekt de koper dat de garantie (we hebben het over een garantiewoning) het niet zomaar dekt. Vermoedens zijn immers nog geen feiten. Het wordt een kwestie van hij die stelt moet bewijzen.
Een dergelijk zaak staat niet op zichzelf. Dit soort praktijken, in diverse varianten, komen voor. Ik acht dit zeer kwalijk. Het zal ook onder de Wet kwaliteitsborging gebeuren. Het woningdossier zal geen belastende informatie bevatten. Alleen met ‘graven’, door een onafhankelijke partij, worden de feiten helder. Dit soort zaken komen niet in het nieuws. De koper zal zijn ellende niet etaleren en wat doe je als de kwestie ‘zonder schuldigerkenning’ wordt geschikt? Gaan die mensen de Cobouw, de Volkskrant of Trouw bellen? Ik denk het niet maar ik kan het mis hebben.
Voorkomen dat het überhaupt kan ontstaan heeft uiteraard de voorkeur. Dit kan in mijn ogen enkel met onafhankelijk toezicht.
Om bij het thema te blijven … de koper stapt niet zomaar naar een partij om vermoedens over het niet voldoen ‘ergens’ te melden. Er mee aankloppen heeft alleen zin als hij er ook op kan vertrouwen dat iemand er iets mee doet.
Ik heb initiatieven voor meldpunten zien komen en gaan. Met name het gebrek aan relevante toepassing, dat er met meldingen door niemand iets wordt gedaan, maakt waarschijnlijk dat meldpunten geruisloos ter ziele gaan. De aandacht ebt weg en niemand weet er meer van. Draai dat om. Indien er wel sprake is van relevante waardevolle toepassing heeft zoiets heel veel zin.
Meldpunt of niet, feitelijke informatie over gebreken, vermoedens of feitelijk vastgesteld, binnen de diverse deelgebieden (brand, constructie, anders), de aantallen en de aard, is van grote waarde voor handhaving, sturing en beleid. Het is feitelijk onmisbaar.
Misschien is een privaat initiatief een oplossing om hier in te gaan voorzien. Wat kan er op tegen zijn om vermoedelijke of feitelijke gebreken te melden? Het moet uiteraard geen blame en shame worden, dat werkt averechts. Het kan ook niet de bedoeling zijn een podium te bieden voor iedereen die maar wat roept.
Het is goed hier nog wat meer op te broeden.
Pieter Plass