dossier private kwaliteitsborging
Er zijn op dit moment 8 instrumenten voor kwaliteitsborging bekend. Het betreft instrumenten voor een specifieke gevolgklasse, een specifiek type bouw plus instrumenten die binnen alle gevolgklassen, generiek, kunnen worden toegepast.
Waarborginstellingen Woningborg en SWK hebben ieder een eigen instrument ontwikkeld. De bij deze instellingen aangesloten aannemers krijgen hier automatisch mee te maken. Of aannemers daarnaast keuzevrijheid krijgen om een ander instrument toe te passen is nog niet bekend. Dit is echter minder waarschijnlijk. Het instrument wordt immers gekoppeld aan de geboden garantie. Of er kansen zijn voor externe commerciële kwaliteitsborgers om voor waarborginstellingen aan de slag te gaan moeten we afwachten. Instrumenten van waarborginstellingen hebben betrekking op woningbouw, projecten waar de garantie op ziet. Hiermee zullen deze instrumenten niet voor overige werken en andere partijen ingezet kunnen worden.
Metaalunie heeft samen met Nieman Raadgevend Ingenieurs en Nieman Kettlitz een instrument ten behoeve van bedrijfshallen met een klein kantoor, veelal huisvesting van Metaalunieleden, ontwikkeld. Het instrument is dan ook enkel voor dit type bouw geschikt.
Kiwa Nederland en SKG-IKOB Certificatie zijn ieder doende met een instrument gebaseerd op de BRL 5019 Beoordelingsrichtlijn voor het KOMO® MANAGEMENTSYSTEEMCERTIFICAAT voor Private kwaliteitsborging. Dit type instrument is gebaseerd op certificering van proces en certificaathouder. In de huidige vorm heeft het nog geen beoordelingsmethodiek voor het voldoen aan de bouwvoorschriften. Dat gaat mogelijk nog komen.
SKG-IKOB Certificatie heeft naast het BRL-spoor ook een ander ijzer in het vuur. Dit is een instrument gebaseerd op TIS (Technical Inspection Service). Met dit instrument wordt certificatie gekoppeld aan de wijze waarop controlewerkzaamheden worden uitgevoerd. Ook voor TIS is wettelijke kwaliteitsborging conform de beoogde wet nieuw.
Stichting Komo heeft KIK, wat staat voor KOMO® INSTRUMENT KWALITEITSBORGING. Het is een generiek instrument, geschikt voor alle risicoklassen en voor alle typen bouwwerken. Stichting Komo geeft aan dat het instrument op verzoek van en in nauwe samenspraak met 30 (branche)organisaties is ontwikkeld. KIK presenteert zich professioneel en is al een eind op stoom met workshops om gebruikers KIK-vaardig te maken.
Hekkensluiter is de Erkenningsregeling Kleine Bouwwerken (EKB) van Centraal Bureau Bouwbegeleiding, de organisatie waar ik deel van uitmaak. Dit instrument is voor het bouwen binnen gevolgklasse 1. Kenmerkend is dat procedures en de te volgen controlemethodiek met ict zijn samengebracht binnen de Bouwdossier-omgeving. Hierbij kunnen diverse stakeholders, ieder met een eigen rol, met kwaliteitsborging aan de slag. Per type bouwwerk zijn controleaspecten met bijbehorende eisen benoemd. Pas als het werk op die punten voldoet en bewijs is opgenomen kan de verklaring ‘Werk voldoet’, via het systeem, worden gegenereerd.
Kip en het ei
Is het verstandig te wachten? Wachten tot de wet is aangenomen? Wachten tot alle eisen voor wettelijke kwaliteitsborging bekend zijn? Wachten tot instrumenten zijn goedgekeurd? Wachten tot kwaliteitsborgers kunnen worden getoetst? Wachten tot het moment van inwerkingtreding wet? Wachten op wat dan ook? Nee natuurlijk niet. We hebben instrumenten en kwaliteitsborgers, we hebben wat nodig is om aan de slag te gaan. De stap om dat ook te doen moet worden genomen, niet in november december, kort voor het moment suprème, het moet tijdig, het moet nu.
Het is niet echt verstandig om het in actie komen voorwaardelijk te maken zo van “Eerst moet dit nog … of nog dat … en pas dan …”. Er is urgentie. Het is verstandig nu aan de gang te gaan.
Ja, ga naar kennissessies, expert meetings, academie dagen, infosessies en dergelijk om kennis over de beoogde stelselwijziging op te doen maar ga vooral aan de gang. Ga ontdekken wat het is, hoe het werkt.
Aannemers adviseer ik in de werkwijze aansluiting te zoeken bij een instrument. Hiermee is de vereiste inzet van de externe kwaliteitsborger beperkt, sluit uw kwaliteitsborging aan op wettelijke vereisten van externe kwaliteitsborging, sluit het aan op de directe vereisten van een overdrachtsdossier waarmee u aan de gemeente aantoonbaar gaat maken dat het werk aan vergunning en voorschriften voldoet.
Kwaliteitsborgers adviseer ik om met instrumenten aan de slag te gaan. Probeer meerdere instrumenten, gewoon doen.
Opdrachtgevers adviseer ik om bij de werken die nu in uitvoering komen de controle op het voldoen aan vergunning en bouwvoorschriften conform de beoogde wet kwaliteitsborging met een instrument voor kwaliteitsborging te organiseren.
Gemeenten adviseer ik private kwaliteitsborging te stimuleren. Door er in de praktijk mee bezig te zijn leert u wat het is, hoe het werkt, wat de consequenties voor uw organisatie zijn.
De rijksoverheid en aanpalende diensten betrokken bij de stelselwijziging adviseer ik de vereiste voorbereiding meer aandacht te geven en te stimuleren met concrete acties anders dan enkel voorlichting. Geef het goede voorbeeld door bij uzelf te beginnen met werken van het Rijksvastgoedbedrijf. Het concreet stimuleren van de markt onderschrijft het gezamenlijke belang om de stelselwijziging succesvol te maken. Succes creëer je met elkaar.
Instrumentaanbieders en instrumenten op een rijtje
SWK: Verbeterde kwaliteitsborging (VKB)
Woningborg: Woningborg Kwaliteitsborging Instrument (WKI)
KOMO: KIK (KOMO INSTRUMENT KWALITEITSBORGING)
SKG-IKOB Certificatie: Erkenningsregeling TIS (Technical Inspection Service)
SKG-IKOB Certificatie: BRL 5019 Beoordelingsrichtlijn Voor het KOMO® MANAGEMENTSYSTEEMCERTIFICAAT voor Private kwaliteitsborging
Kiwa Nederland: BRL 5019 Beoordelingsrichtlijn Voor het KOMO® MANAGEMENTSYSTEEMCERTIFICAAT voor Private kwaliteitsborging
Centraal Bureau Bouwbegeleiding: Erkenningsregeling Kleine Bouwwerken (EKB)
Metaalunie: Metaal Bouw Borg
Vraag en aanbod bij elkaar brengen
Het Register Kwaliteitsborgers is een initiatief om precies dat te doen: vraag en aanbod op het gebied van kwaliteitsborging bij elkaar brengen.
Kwaliteitsborgers etaleren de dienstverlening en wie op zoek is naar een kwaliteitsborger zijn vraag. Op deze manier kunnen opdrachtgevers aanbiedingen van kwaliteitsborgers ontvangen en dé kwaliteitsborger worden geselecteerd.
Lees hier meer over dit initiatief.
Pieter Plass