Private kwaliteitsborging en Brexit

< Terug naar blogoverzicht

dossier dossier private kwaliteitsborging

Ik heb met enige verwondering de Brexit gevolgd … en nog steeds blijft het boeien. In de aanloop heb ik me afgevraagd of mensen wel in de smiezen hebben wat het feitelijk gaat doen. Je zag emotionele oproepen in beide kampen. Het waren vooral een soort toneelstukjes. “Wij moeten weer onafhankelijk worden en zelf de regie nemen.” Letterlijk: “Deze dag moeten we gaan vieren als onze onafhankelijkheidsdag.” De slingers kunnen nu dan ook worden opgehangen. Het volk heeft gesproken en naar u blijkt hebben de wat oudere Britten de doorslag gegeven; “Wij willen niet meer bij Europa zijn.”

And that’s the way the cookie crumbles.

Nog nooit eerder is er zoveel op internet gezocht over wat Europa eigenlijk doet. Dat is dus nadat iedereen zijn stem heeft kunnen uitbrengen!

Het is een gevalletje ‘kijk uit met wat je wenst want je zou het eens krijgen’.

Nu zien we het gekronkel, de toneelspelers druipen een voor een af, de financiële sector krijgt een mokerslag en de Britten mogen alvast gaan wennen aan een recessie. Veel mensen hadden vooraf onvoldoende helder wat de Brexit betekent. Je moet je ook afvragen of het überhaupt mogelijk zou zijn geweest de consequenties op voorhand over te brengen.

Ik zie in het proces van de Brexit een parallel met private kwaliteitsborging.

Geen weg terug
Om maar gelijk groots te beginnen, maken we de switch van publiek toezicht naar privaat dan hebben we het ook over een keuze is in de categorie Brexit mini, eenmaal die weg ingeslagen kun je eigenlijk niet meer terug.

Kun je het wel bevatten?
Punt twee betreft de complexiteit van de beoogde stelselwijziging. Het is best ingewikkeld om het in volle glorie te kunnen bevatten, laat staan een inschatting te maken of het wel verstandig is. Anders dan bij de Brexit gaan we (gelukkig) niet naar de stembus. Toch wordt het stemmen op kleinere schaal. De Tweede Kamer gaat als volgende stap voor ons bepalen of de beoogde stelselwijziging zoals nu bedacht wel ok is. Ik lees de eerste ronde Kamervragen en krab me nog eens achter het oor. Tja, ik hoop dat onze Kamerleden het helder hebben.

Dat het beter kan en moet met het toezicht mag duidelijk zijn. Het gaat dan ook over de manier waarop en natuurlijk of wat er nu gaat komen ons ook echt gaat helpen.

We krijgen een toelatingsorganisatie, instrumenten, instrumentbeheerders, kwaliteitsborgers, registers, de gemeente is er voor bepaalde zaken niet meer, voor andere dingen nog wel. We krijgen een wet, een besluit, reglementen en zo nog wat zaken. Al met al is het toch wel even een dingetje. Al die onderdelen zijn blijkbaar nodig, net zoals alles wat in het werk is gesteld om ruimtesonde Juno bij Jupiter te brengen. En dan lukt het ook nog eens!

Al die zaken die nu worden opgetuigd moeten er voor gaan zorgen dat bouwwerken aan de voorschriften voldoen. Daarnaast moet het de bouw aansporen om kwaliteit in bredere zin te verbeteren. Mooi!

Bijzondere aanvliegroute
Niet gelijk juichen want voor de bouwer verandert er niets. De wet Kwaliteitsborging voor het bouwen stelt geen verplichtingen aan de bouwer. In het wetsvoorstel komen de woorden “bouwer” en “aannemer” niet voor. Indirect verandert er wel iets voor de bouwer. Dit betreft met name de aansprakelijkheid voor verborgen gebreken.

Het is in mijn ogen frappant dat de wetgever de stap richting bouwer niet maakt met de eis van aantoonbare kwaliteit. Frappant omdat de bouwer er voor kan kiezen helemaal niets aan kwaliteitsborging te doen. De wijziging in de aansprakelijkheid zal hem waarschijnlijk aanzetten kwaliteit beter te organiseren maar het hoeft niet. Hij mag zelf weten of hij iets doet met ‘aantoonbare kwaliteit leveren’ of dat hij het er op aan laat komen en dingen wel gaat oplossen als er t.z.t. een gebrek aan het licht komt.

Rigoureus over een andere boeg
Dat er geen pogingen zijn ondernomen om het gemeentelijk toezicht te verbeteren is ook vergelijkbaar met de situatie Brexit. De Britten zagen geen heil in het werken aan beter, proberen invloed uit te oefenen binnen de EU. Nee, dat gaat hem niet worden, dan maar gelijk rigoureus over een andere boeg. Het is op zijn minst opmerkelijk dat er door de jaren heen geen echte verbeterstappen met gemeentelijk toezicht zijn gemaakt. Het lijkt er op dat niemand hier verantwoordelijk voor was of is. Als iets niet goed werkt ga je toch eerst kijken of je het kunt repareren? Zou het niet handig zijn eerst eens goed aan de boom te schudden, wat dood hout er uit te halen en Pokon erbij te kieperen? Ook gemeenten zelf laten het gebeuren. “Wat nu nieuw stelsel? Wij gemeenten zullen wel eens even laten zien hoe het beter kan, kijk … zo doen we dat … ” Nee, dat is niet gebeurd. Het is wat het is.

Gaan we nu gelukkig worden van een nieuw stelsel of krijgen we straks net als de Britten spijt? Het er over hebben is vooral bespiegelend want we moeten het doen met wat voor ons wordt bedacht. Zo werkt het in onze democratie. Zeker, maar wij kunnen ook nog zelf nadenken en dan komen we bij de kansen … en juist daar ontstaan nu mogelijkheden door dat zetje van de wet.

Het pebble effect 
De directe werking van de wet Kwaliteitsborging is beperkt. De indirecte werking is echter een heel ander verhaal. Het is een startschot voor de bouw om de zaakjes beter te gaan organiseren. Het is een soort pebble effect. Dat is wat er gebeurt als je een kiezelsteen in het water gooit. Dan gaan de golven naar alle kanten. Dit effect zullen we in van alles en nog wat binnen de bouw zien, bij het bedenken, uitwerken, maken, kopen, gebruiken, beheren, onderhouden tot en met de sloop. Kwaliteit werkt letterlijk door de hele keten. Let wel, dit is geen dreigement maar een kans!

A sense of urgency
In het Europarlement was kort na de uitslag van de Brexit een discussie over hoe nu verder. Nu het duidelijk is wat de Britten willen is het zaak de exit ook snel in gang te zetten. Te lang in limbo verkeren gaat niet helpen en is zelfs verkeerd. Hetzelfde geldt voor de bouw. Het huidige stelsel staat al te lang op hold en dat is niet goed.

Tot slot
U weet, logica doet mensen denken, emotie doet mensen handelen. De volgorde is hierbij van belang … dat hebben de Britten inmiddels ook ontdekt. Met onze kwaliteitsborging hebben we het nadenken, het wikken en wegen wel zo’n beetje gehad. De tijd voor handelen is gekomen. Ook als het misschien niet helemaal perfect is bedacht is het toch zaak aan de gang te gaan. Dan gaan we wel ontdekken of er hier en daar nog wat moet worden bijgesteld.

The proof of the pudding is in the eating.

Pieter Plass

Deze website gebruikt analytische cookies om bezoekersstatistieken bij te houden.

Accepteren