dossier private kwaliteitsborging
Een bespiegeling op de blog “Van beloofde kwaliteit naar gerealiseerde kwaliteit” van Wico Ankersmit, directeur Vereniging Bouw & Woningtoezicht Nederland.
Ik heb vorige week vrijdag uitvoerig met Wico over kwaliteitsborging in de bouw gesproken … koetjes en kalfjes, of eigenlijk meer paarden en auto’s, maar ook het serieuze werk … zeker nuttig. Het is eens een keer wat anders dan de vluchtige momenten dat we elkaar min of meer toevallig ergens in het land treffen.
Wico is helder: los van hoe het verder gaat met plannen voor privatisering van gemeentelijk bouwtoezicht moeten de schouders er nu onder bij gemeenten. Het is zaak dat er enkel gebouwen in gebruik worden genomen die aantoonbaar aan de voorschriften voldoen. Daar over waken is de taak als BWT. Op dit moment ligt de focus met name op de controle vooraf. Het gaat natuurlijk om het gerealiseerde bouwwerk. Daar zijn gemeenten op dit moment nog te weinig mee bezig. Het is zo klaar als een klontje.
Wico schrijft sneller dan ik naar kantoor kan rijden. Mijn rit is nog niet voltooid of zie daar … zijn blog over deze inzet staat online.
Wico doet een oproep en maakt zich hier hard voor, heel goed. En nu?
In woorden van baseball legende Yogi Berra: “Voor ik spreek, heb ik iets wat ik graag wil zeggen …”.
Het woord vooraf is dat het, voor deze inzet op beter, geen zin heeft om in het verleden te gaan graven, het te betrekken op de inspanningen met de Wet kwaliteitsborging of iets anders waardoor stappen zetten eerst maar eens moet wachten op nader onderzoek, rapporten, aanbevelingen, discussie, geld, ict, polderen en nog eens polderen. Ook hoor ik de boe geluiden van criticasters aan de zijlijn al aanzwellen: “BWT heeft nu tien jaar de tijd gehad om iets te verbeteren en nu ineens worden ze wakker?”. Het is misschien goed een dergelijke discussie – over het verleden – bij de borrel te voeren. We hebben het over nu en verder.
De inzet op beter kan, om te beginnen, prima met alles wat er al is. Gaan gemeenten zich richten op het ontwikkelen van de spreekwoordelijke kernraket dan verandert er voorlopig helemaal niets. Dat is in mijn ogen dan ook niet de weg om juist nu, stap voor stap, in actie te komen.
Er leiden meer wegen naar Rome. Er is dan ook niet één juiste manier.
Belangrijk is dat er met urgentie aan beter wordt gewerkt, acties worden ingezet. Het is uiteraard iets wat zich in eerste instantie binnen de wereld van BWT afspeelt. Tegelijkertijd is er een overstijgend belang en betreft het de bouw als geheel. Ook niet onbelangrijk is dat gemeenten op dit moment al voor een belangrijk deel gebruikmaken van marktpartijen in het toetsen van plannen en indirect, de controle op de bouw. Het gaat dan ook niet enkel over wat BWT kan en gaat doen, het gaat over al het bouwen waar een vergunning voor nodig is.
Met het verzoek van Wico mee te denken en waar mogelijk mee te doen formuleer ik aandachtspunten en kansrijke acties. Dat communiceren kan natuurlijk per mail of in persoon. Het in een blogje verwoorden acht ik goed om ook anderen aan het denken en doen te zetten, en … transparant te zijn.
Betrek mensen
Betrek de mensen die dit werk doen in het formuleren van ideeën, oplossingen, acties. Deze mensen weten heel goed hoe het beter kan, kunnen ideeën aandragen, oplossingen. De bereidheid om daar vervolgens op een positieve manier mee aan de slag te gaan is vele maken groter als er inbreng is of, nog beter, de uitvoering van de eigen ideeën.
Meet
Maak meetbaar wat er nu gebeurt binnen BWT, wat wordt er gedaan en hoe. Doe dat op bouwdossierniveau. Het is niet om de vuile was buiten te hangen of te kunnen wijzen. Het inzichtelijk maken is een vereiste. Je kunt enkel sturen, keuzes maken, structuur verbeteren als je over de juiste informatie beschikt. Weet dan ook exact waar je het over hebt.
Communiceer
Communiceer wat je wil, waarom en hoe dit wordt bereikt. Even een toepasselijke anekdote … Tijdens een cursus verandermanagement kwam professor John Kotter op Jack Welch te spreken. Weet u het nog, Welch is voormalig topman van General Electric (GE), en niet zomaar een. Welch, zelf ook eerder student in het klasje van Kotter, werd als voorbeeld besproken in de zoektocht naar kenmerkende aspecten voor het creëren van succes bij verandering. Welch had het zijn ding gemaakt om keer op keer voor de troepen te staan en eenduidig zijn visie te vertellen: wat moet er gebeuren, waarom en hoe. Het moest van Welch persoonlijk, met interactie, de juiste vorm van communicatie om mensen te bewegen. Ook wist hij goed te luisteren, input te wegen en daar wat mee te doen. Het heeft ook alles te maken met haast (urgentie) en toewijding. Daags na zijn deelname aan de cursus van Kotter kwam er een belletje bij Harvard. Welch zat die ochtend met zijn team bij elkaar om de inzichten van Kotter te vertalen naar acties voor GE. Er was geen dag voorbij gegaan. Er ontbrak een pagina van het lesmateriaal, of die pagina per direct kan worden verstrekt … Het is een apart verhaal maar wel eentje met een boodschap. Iedereen doet dingen op zijn eigen manier. Toch denk ik dat het redelijk is te stellen dat de Welch-manier een voorbeeld kan zijn. Het creëren van succes bij verandering is hard werken en bepaalde ingrediënten in de aanpak helpen je.
Poetsen
Poets aan het vakgebied, de aantrekkelijkheid van werken binnen BWT en BWT zelf. Wil je mensen aan je binden, ruimte geven voor ontwikkeling, interessant zijn voor instroom dan moet je het leuke aan het werk, de trots van de mensen die het doen, het aantrekkelijke, ook etaleren.
Samenwerking
Zoek verbetering in samenwerking. Bij plantoetsing schakelt BWT al veelvuldig externen in. Op de complexe bouwprojecten vertrouwt BWT voor een belangrijk deel op kwaliteitsborging door specialisten. Een betere afstemming met de partijen doende met kwaliteitsborging, ook de bouwers zelf uiteraard!, biedt kansen. Dat is het verbeteren van zinvolle samenwerking. Wat doe jij, wat doe ik, hoe kunnen we beter gebruikmaken van informatie om geen dingen dubbel te doen, waar gaan we naar kijken, hebben we het helder, waar zitten de lekken? Dit heeft een relatie met het meetbaar maken, inzicht in de werkwijze en daar de zaakjes beter voor organiseren.
Medestanders
Er zijn naast Wico de nodige vakgenoten binnen BWT die graag een verschil willen maken en de schouders er onder willen zetten. Het is nu dan ook zaak met deze ik-ga-er-voor-mensen te laten zien wat er kan en het ook te doen. Dat is een voor een, stap voor stap. Met aantoonbaar resultaat wordt het stukken makkelijker verbetering binnen alle gemeenten door te voeren. Het begint dus met de eerste gemeente.
Stap voor stap
In de stap-voor-stap-benadering ga je vooruit en veranker je de gerealiseerde verbetering. Daar gaat een palletje onder om te voorkomen dat je weer terugvalt. Je bent niet aan het experimenteren. Het is de juiste stap zetten en dan de volgende.
Tot zover, voor nu!
Tot slot een oefening
Voor de mensen die openstaan voor het leren over hoe wel en hoe niet als het om het veranderen gaat, heb ik een oefening. Probeer eens met de veranderbril op te kijken naar de wording van de Wkb, in essentie ook een verandertraject. Waarom heeft het lang geduurd, is het moeizaam gegaan en is het nu on hold gezet? Een wet is een moetje, en natuurlijk heeeeeeel van anders, of niet? Kunnen we daar misschien wat van leren? Ik geef u een aantal woorden als kapstok:
Visie, communicatie, transparant zijn, het betrekken van de mensen die het moeten doen, urgentie, kernraket, samenwerking, meetbaar maken, trots, enthousiasme, geen smoesjes, stap voor stap, voorwaardelijk denken en doen.
Pieter Plass